Indian Railways : ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೇಯಲ್ಲಿ ಟರ್ಮಿನಲ್, ಜಂಕ್ಷನ್ ಮತ್ತು ಸೆಂಟ್ರಲ್ ನಿಲ್ದಾಣಗಳ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸವೇನು ? ಇಲ್ಲಿದೆ ಮಾಹಿತಿ…!

 

ಸುದ್ದಿಒನ್ : ರೈಲಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣಿಸುವಾಗ ಮಾರ್ಗದುದ್ದಕ್ಕೂ ಟರ್ಮಿನಲ್, ಜಂಕ್ಷನ್, ಕೇಂದ್ರ ನಿಲ್ದಾಣಗಳಂತಹ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ನೋಡಿರುತ್ತೀರಿ. ಅವುಗಳ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ತಿಳಿಯಲು ನೀವು ಎಂದಾದರೂ ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದ್ದೀರಾ? ಆ ನಿಲ್ದಾಣಗಳಿಗೆ ಆ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಏಕೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ ಎಂಬ ಹಲವು ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳೋಣ.

ಭಾರತೀಯ ರೈಲ್ವೆಯನ್ನು ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು ರೈಲ್ವೇ ಸಚಿವಾಲಯದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಏಷ್ಯಾದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ರೈಲು ಜಾಲವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವದ ನಾಲ್ಕನೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ರೈಲು ಜಾಲವಾಗಿದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ರೈಲ್ವೇ ರನ್ನಿಂಗ್ ಟ್ರ್ಯಾಕ್ 92,081 ಕಿಲೋಮೀಟರ್‌ಗಳಷ್ಟು ಹರಡಿದೆ ಎಂದು ವರದಿಗಳು ಹೇಳುತ್ತವೆ. ಇದು ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಾರಿಗೆಯಾಗಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ದರದಲ್ಲಿ ದೇಶದ ಎಲ್ಲಿಗೆ ಬೇಕಾದರೂ ಪ್ರಯಾಣಿಸಬಹುದು.

ರೈಲಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣ ಮಾಡುವುದು ಅತ್ಯಂತ ಆಕರ್ಷಕ ಮತ್ತು ಆರಾಮದಾಯಕ ಅನುಭವವಾಗಿದೆ. ರೈಲಿನಲ್ಲಿ ಪ್ರಯಾಣಿಸುವಾಗ, ಮಾರ್ಗದುದ್ದಕ್ಕೂ ಅನೇಕ ನಿಲ್ದಾಣಗಳಿಗೆ ಟರ್ಮಿನಲ್, ಜಂಕ್ಷನ್, ಆಗ್ರಾ ಜಂಕ್ಷನ್, ಕಾನ್ಪುರ ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಿರುವುದನ್ನು ನೀವು ಗಮನಿಸಿದ್ದೀರಾ ? ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣದ ಬೋರ್ಡ್ ಮೇಲೆ ಈ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಏಕೆ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ ? ಅವುಗಳ ಅರ್ಥವೇನು ಗೊತ್ತಾ? ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣವನ್ನು ಮೂಲತಃ ಮೂರು ಭಾಗಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ.  ಟರ್ಮಿನಲ್, ಜಂಕ್ಷನ್ ಮತ್ತು ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ.

ಟರ್ಮಿನಸ್/ಟರ್ಮಿನಲ್ ಎಂದರೇನು?

ಟ್ರ್ಯಾಕ್ ಅಥವಾ ಮಾರ್ಗವು ಕೊನೆಗೊಳ್ಳುವ ನಿಲ್ದಾಣವನ್ನು ಟರ್ಮಿನಸ್ ಅಥವಾ ಟರ್ಮಿನಲ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಟರ್ಮಿನಲ್ ಎಂದರೆ ಅಂತ್ಯ. ರೈಲು ಮುಂದೆ ಹೋಗದ ನಿಲ್ದಾಣ ಇದಾಗಿದೆ. ಅಂದರೆ ಒಂದು ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣವನ್ನು ಒಂದು ದಿಕ್ಕಿನಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ಪ್ರವೇಶಿಸಬಹುದು ಅಥವಾ ಹೊರಹೋಗಬಹುದು. ಇದನ್ನು ಟ್ರ್ಯಾಕ್‌ನ ಅಂತ್ಯ ಎಂದೂ ಅರ್ಥೈಸಬಹುದು. ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ಒಳಬರುವ ಟ್ರ್ಯಾಕ್ ಸ್ಟಾಪ್-ಬ್ಲಾಕ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಕೊನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಅಂದರೆ, ಈ ನಿಲ್ದಾಣದ ಮೂಲಕ ಇತರ ಮಾರ್ಗಗಳಿಗೆ ಹೋಗಲು ಸಾಧ್ಯವಿದೆ. ಇದರರ್ಥ ಟರ್ಮಿನಸ್ ನಿಲ್ದಾಣ. ಛತ್ರಪತಿ ಶಿವಾಜಿ ಟರ್ಮಿನಸ್ / ವಿಕ್ಟೋರಿಯಾ ಟರ್ಮಿನಸ್, ಲೋಕಮಾನ್ಯ ತಿಲಕ್ ಟರ್ಮಿನಲ್ ಇವು ದೇಶದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಟರ್ಮಿನಲ್ ನಿಲ್ದಾಣಗಳಾಗಿವೆ. ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣಗಳ ಇತರ ಉದಾಹರಣೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಾಂದ್ರಾ ಟರ್ಮಿನಸ್, ಹೌರಾ ಟರ್ಮಿನಸ್, ಭಾವನಗರ ಟರ್ಮಿನಸ್, ಕೊಚ್ಚಿನ್ ಹಾರ್ಬರ್ ಟರ್ಮಿನಸ್ ಇತ್ಯಾದಿ ಸೇರಿವೆ.

ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಬೈಯ್ಯಪನಹಳ್ಳಿಯಲ್ಲಿರುವ
ಸರ್ ಎಂ. ವಿಶ್ವೇಶ್ವರಯ್ಯ ಟರ್ಮಿನಲ್ ಕರ್ನಾಟಕದ ಟರ್ಮಿನಲ್ ನಿಲ್ದಾಣವಾಗಿದೆ.

ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಎಂದರೇನು?

ಸೆಂಟ್ರಲ್ ನಿಲ್ದಾಣ ಎಂದರೆ ಅದು ನಗರದ ಅತ್ಯಂತ ಜನನಿಬಿಡ ಮತ್ತು ಪ್ರಮುಖ ನಿಲ್ದಾಣವಾಗಿದೆ. ಇದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಹಳ ದೊಡ್ಡ ನಿಲ್ದಾಣವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಈ ಹೆಸರನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ನಿಲ್ದಾಣದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಸಂಚಾರವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಿವಿಧ ನಿಲ್ದಾಣಗಳಿದ್ದರೆ ನಗರದಲ್ಲಿ ಕೇಂದ್ರೀಯ ನಿಲ್ದಾಣದ ಅಗತ್ಯವಿಲ್ಲ. ಭಾರತದ ರಾಜಧಾನಿಯಾದ ದೆಹಲಿಯು ಕೇಂದ್ರ ನಿಲ್ದಾಣವನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ಇವು ಬಹುತೇಕ ಪ್ರಾಚೀನ ನಿಲ್ದಾಣಗಳಾಗಿರುತ್ತವೆ.  ಆದ್ದರಿಂದ ಅವುಗಳನ್ನು ಸೆಂಟ್ರಲ್ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟು 5 ಕೇಂದ್ರೀಯ ನಿಲ್ದಾಣಗಳಿವೆ.

1. ತಿರುವನಂತಪುರ ಸೆಂಟ್ರಲ್

2. ಕಾನ್ಪುರ ಸೆಂಟ್ರಲ್

3. ಮಂಗಳೂರು ಸೆಂಟ್ರಲ್

4. ಮುಂಬೈ ಸೆಂಟ್ರಲ್

5. ಚೆನ್ನೈ ಸೆಂಟ್ರಲ್.

6. ಬೆಂಗಳೂರು ಸೆಂಟ್ರಲ್.

ಜಂಕ್ಷನ್ ಎಂದರೇನು?

ನಿಲ್ದಾಣದಿಂದ ಕನಿಷ್ಠ 3 ಮಾರ್ಗಗಳು ಹಾದು ಹೋದರೆ ಅದನ್ನು ಜಂಕ್ಷನ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂದರೆ ಒಂದು ನಿಲ್ದಾಣಕ್ಕೆ ಬರುವ ರೈಲುಗಳು ಕನಿಷ್ಠ ಎರಡು ಹೊರಹೋಗುವ ರೈಲು ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕು. ಮಥುರಾ ಎತ್ತರದ ಮಾರ್ಗಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಜಂಕ್ಷನ್ ಆಗಿದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗಳು: ಸೇಲಂ ಜಂಕ್ಷನ್‌ನಿಂದ ಆರು ಮಾರ್ಗಗಳು, ವಿಜಯವಾಡದಿಂದ ಐದು. ಅಲ್ಲದೆ ಬರೇಲಿ ಜಂಕ್ಷನ್‌ನಿಂದ 5 ಮಾರ್ಗಗಳಿವೆ.

ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ 411 ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣಗಳಿವೆ.
ಬೆಂಗಳೂರು ಸಿಟಿ ಜಂಕ್ಷನ್, ಯಶವಂತಪುರ ಜಂಕ್ಷನ್, ಮಂಡ್ಯ, ಬೆಂಗಳೂರು ಕಂಟೋನ್ಮೆಂಟ್, ಮಂಗಳೂರು ಜಂಕ್ಷನ್ ಇವು ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿರುವ 5 ಪ್ರಮುಖ ಜಂಕ್ಷನ್ ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣಗಳು. ಅಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲದೇ ಚಿಕ್ಕಜಾಜೂರು, ಅರಸೀಕೆರೆ, ಕಡೂರು, ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ, ಬಳ್ಳಾರಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ರೈಲ್ವೆ ನಿಲ್ದಾಣಗಳಿವೆ.